Allerzielen als missionair moment, veel meer dan de uitvaart

Nooit voorbij. Dat is het thema van Allerzielen in de Abdijkerk van Egmond. Samen met de mensen van hospice in Egmond aan Zee. Vrijdag 27 oktober doen we het voor de tweede keer. Met iedereen die wil komen, gelovig of niet, kerkelijk of niet, jong en oud. We lopen door het donker naar de kerk en luisteren naar gebeden en gezangen. En tussendoor worden de namen van overleden dierbaren genoemd. Tientallen zijn er al ingestuurd. Zo is onze naaste nooit voorbij, zo worden levenden en doden verbonden, in verhalen, in liturgie, in God. En zo wordt de liefde voor onze dierbaren tastbaar, in gezangen, in stilte, in bloemen. Nooit voorbij. Ook niet in mijn eigen dorpskerk. Daar vieren we Allerzielen op 2 november en daar betrekken we ook alle nabestaanden die het laatste afscheid van hun vader of moeder, broer of zus, kind of kleinkind in het crematorium vorm hebben gegeven. Dat gebeurt steeds vaker, ook met vader en moeder die hun hele leven kerkganger zijn geweest. Toch kiezen de kinderen dan steeds vaker voor een laatste afscheid elders. De meest recente cijfers van Kaski die in de Pius Almanak van 2024 worden gepresenteerd getuigen daar ook van. Heel lang was de kerkelijke uitvaart het laatste draadje met de plaatselijke geloofsgemeenschap. Waar andere scharniermomenten in het leven al eerder de verbondenheid met de kerk hadden verloren, gebeurt dat nu meer en meer ook met het sterven. Nog niet zo lang geleden werd één op de vijf katholieken weg gedragen uit de kerk, nu is dat één op de dertien katholieken die sterft. Ik ken rouwkoren die al maanden niet meer in hun kerk hebben gezongen. En juist daarom is Allerzielen zo’n belangrijk moment. Want ik zie voor mijn eigen ogen gebeuren dat nabestaanden dan wel komen, ook als het afscheid elders was. In onze kerk hangen de namen van alle overledenen sinds de bouw van de kerk. En hun namen blijven daar, ook al zijn ze 20 of 25 jaar dood. Het is nooit voorbij. En daarmee is onze dorpskerk een plek voor nabestaanden. Op de dag van 2 november wordt dat extra goed zichtbaar in een goed gevulde kerk. Allerzielen is daarmee in mijn dorpskerk een missionair moment geworden. Omdat nabestaanden het belangrijk vinden dat de namen blijven klinken. Er is geen andere plek waar dat gebeurt. Er is ook geen andere plek waar alle namen het hele jaar door te vinden zijn. We zijn een geloofsgemeenschap van doden en levenden. En zo kan het gebeuren dat deze nabestaanden vaker terugkomen, op andere markante data in gezin of familie. Zo kan de kerk van belang blijven, ook als het laatste afscheid elders plaatsvindt. De kerk is dan de plaats waar de namen altijd genoemd worden. Eerst met Allerzielen en later door het jaar heen op andere markante momenten.

Leo Fijen