Vissers van mensen om als kerk te kunnen boeien

Het meest boeiende moment van afgelopen dagen vond plaats in de refter van het Sint Janscentrum te Den Bosch. Daar werd een boek gepresenteerd dat mijn hart sneller doet kloppen. Eigenlijk ben ik een beetje verliefd op die uitgave. Als God renoveert, is de titel. Parochie van onderhoud naar bloei, is de ondertitel. De afgelopen jaren heb ik geen boek gelezen dat me zo geraakt heeft. Dat heeft verschillende redenen.

De eerste reden is dat de toekomst van parochies en geloofsgemeenschappen me aan het hart gaat. Ik zie op zo veel plekken dat de kerken niet veel verder komen dan de status quo handhaven. Dat is al een geweldige prestatie. Deze week was ik op vier verschillende locaties in Nederland. Overal hetzelfde beeld: hoe kunnen deze geloofsgemeenschappen het op gebied van financiën, kerkbezoek en vrijwilligers bolwerken? Veel verder komen ze niet. Ik geef dan vaak adviezen en probeer iedereen met nieuwe inspiratie te bezielen.

De tweede reden is dat zelden hardop wordt gezegd en geschreven dat we het zo niet gaan redden. Uiteindelijk zal de huidige structuur van gelovig leven voor het grootste deel veranderen. Over tien jaar zal de wereld van katholiek en protestants Nederland er anders uitzien. Ik denk dat een paar regionale klassieke kerken het beeld zullen domineren, met hier en daar plukjes van beloftevolle nieuwe initiatieven.

De derde reden is dat ik bijna nooit een boek lees dat ik niet kan wegleggen. Zeker niet als het een boek betreft over de toekomst van katholiek en protestants leven. Dit boek van de Canadese priester James Mallon opent je de ogen, doet je hart sneller kloppen, dwingt je anders naar de toekomst te kijken en laat je nooit meer los. Zijn devies: we moeten weer leerlingen maken, nieuwe leerlingen. Als ons dat niet lukt, is het afgelopen.

Geen onderhoud, maar vissers van mensen worden. Dat is de uitdaging. Maar bij Kerkbalans scoort onder vrijwilligers als meerwaarde van kerken dat we omzien naar elkaar. De vieringen scoren ook goed maar veel lager. Natuurlijk is omzien naar elkaar belangrijk, natuurlijk kan God daar tastbaar worden. Toch vind ik het jammer dat vieringen veel lager scoren als meerwaarde van de kerk. Volgens bisschop Gerard de Korte is het én omzien én vieren. Ik zou dat tot vorig jaar ook gezegd hebben. Maar na ‘Als God renoveert, parochie van onderhoud naar bloei’ zeg ik het niet meer. Ik hoop werkelijk dat dit boek ertoe leidt dat we in Nederland het niet alleen gezellig hebben in en om de kerk maar ook vieren om vissers van mensen te worden.

Leo Fijen

James Mallon, Als God renoveert, parochie van onderhoud naar bloei, 320 pagina’s, 24.50 euro, uitgave van Adveniat.  Bisschop Gerard de Korte nam het eerste exemplaar van Als God renoveert in ontvangst.