Sterven als een nieuw begin

Op de avond van Pasen keek ik de kerk in en zag ik overal licht dat was ontstoken aan de Paaskaars. Meer dan 150 kerkgangers hielden hun kaarsje omhoog en zorgden voor een ontroerend begin van de Paaswake. En in het schijnsel van de lichtjes zag ik gezichten die twee jaar geleden zelden of nooit in de kerk kwamen, en al helemaal niet met Pasen. Op de eerste rij zaten een moeder en een dochter die tot de avond van Allerzielen er nooit waren. De dood van echtgenoot en vader veranderde alles, de uitnodiging van de kerk om hem te gedenken op 2 november duwde moeder en dochter de drempel over. Sindsdien zijn ze er met enige regelmaat. En ze vormen geen uitzondering. Aan de andere kant van de kerk zit een weduwe die haar man dramatisch verloor aan corona. Ze kon niet bij het afscheid in het crematorium zijn omdat ze toen nog zelf in het ziekenhuis lag. Daarom hebben we haar man vorig jaar met Hemelvaart herdacht en zijn naam bij de andere overledenen gehangen. Sindsdien is ze vaak in de kerk en blijft ze ook altijd bij de koffie.
Hoe nodig je mensen uit, op welk moment herhaal je de uitnodiging, wanneer spreek je mensen persoonlijk aan en waar vraag je de rest van de geloofsgemeenschap dat voorbeeld te volgen? Het zijn de vragen van iedere kerk en geloofsgemeenschap, het zijn de vragen die beslissen over de toekomst van onze kerk. In Breda vorig jaar en Veenendaal afgelopen maand kwamen honderden katholieken samen om hierover hun ervaringen met elkaar te delen. Met prachtige inleidingen, inspirerende gebeden en navolgbare praktijkvoorbeelden. Ze zijn allemaal vastgelegd in een mooie bundel. Toch wil ik er nog wat aan toevoegen.
Sinds corona spreek ik op zondag bijna niet meer in andere kerken. Sinds corona zie ik ook in mijn eigen dorpskerk dat er minder mensen komen. Daarom vraag ik sindsdien in de plaatselijke supermarkt, bij de bloemenkraam of op het dorpsplein: kom jij zondag ook naar de kerk? En als ik deze vraag steeds vaker stel, moet ik er zelf ook zijn. Ook bij de koffie na afloop. Want bijna iedereen die in de kerk komt, blijft om koffie te drinken. Ook de mensen die na een laatste afscheid de weg naar de kerk weer gevonden hebben. Bijna alle 150 mensen die er met Pasen waren, bleven na de viering. Ook de echtgenoot die net zijn vrouw had verloren. Bij de koffie vroeg hij of de naam van zijn vrouw een plaats kon krijgen bij alle mensen die ooit weggedragen zijn uit onze kerk. Ik beloofde hem mijn best te doen. Het gaat nu gebeuren op 7 mei. In aanwezigheid van de geloofsgemeenschap, als onderdeel van een viering. Want we zijn een gemeenschap van levenden en doden, verbonden in God. Zo willen we mensen welkom heten, bij het laatste afscheid en ook daarna. Zijn dochter en kleindochter zullen erbij zijn. Zoals ze er ook waren in de Paaswake. En met hen opvallend veel mensen die door het laatste afscheid de weg terug naar de kerk hebben gevonden en ons leren dat het sterven ook in die zin een nieuw begin kan zijn.

Leo Fijen

Binnenkort verschijnt Missionaire Parochie, alle lezingen van de conferentie ‘Missionaire Parochie’ 2023 gebundeld in een boek.