Hele week moederdag
Het was de hele week Moederdag. Met een intensiteit die ik voorlopig niet zal vergeten. Zaterdag 9 mei stond ik samen met de algemeen overste van de Zusters van Liefde te Schijndel bij de graven van de tien medezusters die in maart en april aan corona zijn gestorven. Deze zusters waren voor veel generaties Nederlanders als moeders in onderwijs en zorg. Ze stierven vaak in eenzaamheid en hadden een afscheid in zeer kleine kring. Het boekje ‘Het wonder van de kleine goedheid’- dat ik samen met de Vlaamse rouwdeskundige Manu Keirse schreef – is een ode aan hun leven en geeft deze moeders voor altijd een naam en een gezicht. Die komt hun toe na een leven van dienstbaarheid en naastenliefde, van gebed en gemeenschapszin. Daarom schrijf ik hier hun naam, met respect en bewondering: zuster Annita van Laarhoven, zuster Pancratia van Heeswijk, zuster Toni Linssen, zuster Annunciata Hendriks, zuster Fidelia de Bie, zuster Theofrida Kolkman, zuster Marie Ignatia Dolmans, zuster Marie Antoinette v.d. Kamp, zuster Theresia Cornelissen en zuster Angelina Scholten.

Vitaliteit door het verdriet heen
Maandag 11 mei was het in alle vroegte weer Moederdag, nu in Tilburg, bij de Zusters van Liefde aldaar. Ze zijn daar nog in het centrum van de stad met iets minder dan 130 zusters die hun sporen ook in het onderwijs en de zorg hebben verdiend. Maar liefst dertien zusters verloren het gevecht met corona. Er is daar veel verdriet. Dat is gewoon tastbaar, ook al kon ik de meeste zusters niet zien. Ze zijn nog steeds in quarantaine op hun kamer. Ik heb hen toegesproken vanuit de kapel. Alle zusters hebben een rechtstreekse tv-verbinding. Maar meer dan in de techniek zijn ze verbonden met hun ouders en grootouders en met de overleden medezusters. Bidden is een ritueel dat deze zusters laat thuiskomen bij hun familie en bij de congregatie. In dat bidden vinden ze de vitaliteit om door te gaan. Want ze zeggen daarmee eigenlijk: we staan er niet alleen voor. En ze hebben dat ook laten zien, want na de zoveelste uitvaart gingen ze de kamers rond om de verkiezing voor een nieuw bestuur te organiseren en stembiljetten uit te delen. Wie dat doet, gelooft door de dood heen in het leven. zo kunnen de levenden verder met de doden in hun midden. En ook die dertien noem ik hier: zuster Leonie Haverkamp, zuster Mathilde Beerkens, zuster Marie-Christine van Bebber, zuster Annie van Ballegooij, zuster Dominique Hiethaar, zuster Veronica de Boer, zuster Gradina Kruitbos, zuster Caritas Post, zuster Paule Keusters, zuster Tonny Haasen, zuster Bernadette Tettero, zuster Anna Hoogland en zuster Lisette van den Nieuwenhof.

Leo Fijen

Bij de afbeelding: Agnes Vos, algemeen overste van de Zusters van Liefde van Schijndel ontvangt het boekje Het wonder van de kleine goedheid, op het kerkhof waar de tien zusters begraven liggen die stierven aan corona.