Van Maria Lichtmis tot Pinksteren – Maria Lichtmis
Laat februari als kortste maand in ons een weg openen naar de langste reis. Deze is ‘de weg naar binnen’, zo noteerde Dag Hammarskjöld ooit in zijn dagboek: Merkstenen. Onze luidruchtige cultuur – de mens is een dier dat veel lawaai maakt! – vormt vaak een harde muur die ons verhindert naar binnen te trekken en er te verwijlen. Er is moed en een zekere discipline voor nodig, ook de eerbied van anderen in huis. Stilte is broos, lawaai is krachtig en verpletterend, ja doorgaans gewelddadig. Samen stil zijn is elkaar een immens geschenk aanbieden. Wie de dag daarmee begint, wordt begenadigd. Wie binnen de cyclus van een jaar, die aparte maand van februari met meer stilte honoreert, hoe zou hij of zij niet genieten van diezelfde genade de rest van het jaar? Genieten we dan dankbaar van ‘de smaak’ van de stilte!
Woorden van Benoît Standaert in zijn inleiding op het gebedenboek. Het boek begint op 2 februari met het feest van Maria Lichtmis.
‘De naam is een beetje verwarrend want het is wellicht het oudste Mariafeest maar verwijst oorspronkelijk naar een feest van de Heer waarin de ontmoeting met Simeon in de tempel herdacht wordt. Het pasgeboren Kerstkind is dus de echte hoofdpersoon. Maria Lichtmis wordt gevierd op de 40e dag na Kerstmis. Volgens de joodse traditie was dat het moment om een eerstgeboren zoon voor God te brengen in de tempel. De officiële naam van het feest luidt ook ‘Opdracht van de Heer in de tempel’…
Waarom dan toch het oudste Mariafeest? Dat heeft te maken met een andere traditie op dezelfde dag. Volgens diezelfde joodse wet was het gebruik dat een vrouw 40 dagen na de bevalling naar de tempel ging voor een reinigingsritueel. Het woord reiniging klinkt ons nu misschien wat vreemd maar het betekende in de taal van vandaag dat een vrouw na een bevalling een rustperiode van 40 dagen werd gegund. Eigenlijk heel modern dus. Maria Lichtmis is hiermee de afsluiting van dat ‘zwangerschapsverlof’ van Maria. Daarom was deze dag in het verleden de officiële afsluiting van de kersttijd. Dat verklaart tevens de herkomst van de naam Lichtmis. Als Jozef en Maria op de 40e dag met hun pasgeboren zoon naar de tempel gaan, ontmoeten ze daar de oude Simeon die in het kind de Messias herkent en hem ‘een Licht’ noemt ‘dat voor de heidenen straalt’ (Lucas 2,32). Daaruit ontstond in de eerste eeuwen de traditie om op deze dag een lichtprocessie te houden. Maria Lichtmis is een lichtfeest tussen twee grote feesten van licht in…
In de Middeleeuwen kwam daar het gebruik bij om met Maria Lichtmis kaarsen te zegenen. Dat gebeurt nog steeds, ook in Nederlandse kerken… ze zijn er natuurlijk ook voor de dag na Maria Lichtmis, want dan is er de Blasiuszegen.
Uit van Maria Lichtmis tot Pinksteren, blz. 22-27
Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!