Stenen kiezen niet – Column van trappist-kluizenaar Guerric
Vanuit de voormalige cisterciënzerabdij van Prébenoit in Frankrijk vertelt broeder Guerric Aerden op Kerknet.be wat hem bezighoudt. En dat is: stenen verzamelen.
Alles heeft zijn tijd, zegt Prediker: Er is een tijd om stenen weg te gooien en een tijd om stenen te verzamelen. Deze wijsheidsspreuk heeft me altijd geïntrigeerd. Een zeker cynisme en relativisme is de auteur van het kleine bijbelboek, Prediker of Qohelet, niet vreemd. Zin voor realiteit evenmin.
Als ik op deze abdijsite om me heen kijk, zie ik beide bewegingen voor me: het weggooien van stenen en het verzamelen ervan. Overal immers liggen brokken steen, op of half in de grond. Ooit hadden ze een plaats in het middeleeuwse bouwwerk van de abdij van Prébenoit. De Honderdjarige Oorlog, godsdienstoorlogen, en Franse Revolutie hebben de bouwstenen van deze abdij kwistig in het rond gestrooid. De mensheid was ten prooi aan de koorts van de vernielzucht, zoals ze dat vandaag alweer is in Oekraïne en andere oorlogsgebieden waar verwoesting om zich heen grijpt.
De tegenovergestelde, constructieve beweging van het stenen verzamelen zie ik eveneens op dit abdijterrein. Van nature ben ik geneigd daaraan mee te werken. Zo hebben mensen in hun beschavingsgeschiedenis blijk gegeven van een ongelooflijke samenwerking in de totstandkoming van allerlei ingenieuze of majestueuze bouwwerken, religieus geïnspireerd of niet, klein- of grootschalig, mooi of afstotend lelijk.
Als kleine coöperant lever ik dus mijn bijdrage. Een verwaarloosd pand wordt een stemmige kapel. Van een overwoekerde kerkruïne komt de architectuur weer blootliggen en wat verloren plavuizen worden een begaanbaar pad. Het zijn bescheiden voorbeelden van het ‘stenen verzamelen’ en ze in ere herstellen.
Kansen grijpen
De Bijbel kent de mens een gunstige tijd toe om constructief bijeen te brengen. De mens wordt uitgedaagd in zichzelf de motivering te vinden dit gunstige moment aan te grijpen. Er is moed, creativiteit en volharding nodig om iets op te bouwen, om stenen bijeen en naar de bouwplek te brengen, om elke tegel en elk stuk rots zijn specifieke plaats in de constructie te geven.
Moed kan ook omslaan in overmoed. Daartegen waarschuwt het verhaal van de toren van Babel. Torenspitsen en wolkenkrabbers om naam te krijgen, doet God besluiten de slinger weer de andere kant op te sturen door de bouw te stuiten en de stenen weg te slingeren (Genesis 11,1-9). Voor alles is een tijd.
Broeder Guerric in de zelf ingerichte kapel in de voormalige abdij van Prébenoit.
Hoeksteen Jezus
Mensen zijn zelf als stenen. Soms ontmoeten ze elkaar in een sterk verlangen naar eenwording en samenwerking, soms drijven ze alle kanten op, uit elkaar geslagen door een onstuitbare centrifugale kracht.
Jezus wordt in de Schrift met een hoeksteen vergeleken, eerst als waardeloos puin weggeworpen, daarna tot fundering uitgekozen (Psalm 118,22; Matteüs 21,42). De beide bewegingen van weggooien en samenbrengen zijn in Christus’ dood en opstanding vermengd en tot eenheid gebracht.
De eerste Petrusbrief roept zijn lezers op zich als levende stenen in te laten voegen in de bouw van de geestelijke tempel (1 Petrus 2,5). De leden van diverse vrijmetselarengroeperingen nemen de bouwsymboliek van de geestelijk tempel ernstig. Hun streefdoel is als vrije denkers zelf gepolijste bouwstenen te worden in de tempel van een mensheid die metselt aan een betere wereld.
Monniken hebben door de eeuwen heen blijk gegeven van onvermoeibare bouwambities. Bouwen en breken zijn monnikenstreken, heet het dan. Het ‘breken’ kan alleen maar voorbereidend werk zijn voor het ‘bouwen’. En dit zowel in materiële als geestelijke zin.
Ook innerlijk moet puin geruimd worden, wil God daar verblijf kunnen houden. In een ‘versteend’ hart kan Hij niet wonen. Hij heeft ook ruimte nodig. Met de bindende, helende kracht van de goddelijke liefde kan puin terug bouwsteen worden. Niets gaat verloren. Gebed en meditatie vormen de transformator die de uitzichtloze chaos ordenen tot helende kracht en liefdevolle eenheid.
De bouwvergunning werd reeds afgeleverd. En nu aan de slag ermee!
Foto’s: Kerknet
Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!