Sint Honorat – Frankrijk

In het begin dit jaar verschenen ‘The Place to Be’ presenteert Lonely Planet dé 240 reisbestemmingen van dit moment in twaalf thema’s.

Met thema’s als Geluk, Verlichting en Vervulling lijkt dit boek voor iedereen vol aanlokkelijkheden te staan. Voor inspiratie naar Iran, voor plezier naar Berlijn en voor Allen zijn naar Namibië. Voor het thema Reflectie kun je volgens Lonely Planet naar een boeddhistisch klooster in Bhutan of naar Machu Picchu in Peru. Aanraders, zeker. Maar de meest verrassende plek voor een moment van bezinning ligt pal voor de populaire Côte d’Azur: het eiland St. Honorat, eigendom van de Cisterciënzer kloosterorde. Hier kun je je een paar dagen terugtrekken achter de muren van de abdij om ver weg van de dagelijksebeslommeringen tot jezelf te komen.

De Abdij van Lérins

De abdij van Lérins is een middeleeuws klooster op Île Saint-Honorat, een Frans eiland in de Middellandse Zee, vlakbij de kust ter hoogte van Cannes. Het eerste klooster werd er begin 5e eeuw gesticht door de heilige Honoratus van Arles. De meeste gebouwen dateren van de periode tussen de 11e en 14e eeuw. De abdij was eeuwenlang benedictijns. In de 19e eeuw namen cisterciënzers haar over. Sinds 2011 wordt er parallel aan het Filmfestival van Cannes het Festival van de Stilte gehouden.

Sint Honoratus
Het eiland waar de abdij gevestigd is, heette in de Romeinse tijd Lerina. Het eiland, deel uitmakend van een kleine archipel, was onbewoond en stond bekend om zijn grote slangenpopulatie. Sint Honoratus van Arles stichtte er tussen 400 en 410 een monastieke gemeenschap. Aanvankelijk wilde hij er als kluizenaar leven, maar al spoedig kreeg hij volgelingen. Zij vormden een cenobitische communiteit en wilden Honoratus als hun abt. Daaruit groeide volgens Johannes Cassianus vanaf het jaar 427 een “enorm klooster”. De monniken volgden op voorstel van Honoratus de Regel van de Vier Vaders, een oosterse kloosterregel.

Bisschoppen
In de 5e en 6e eeuw had de abdij van Lérins een grote aantrekkingskracht op mannen die een radicaal evangelisch leven wilden leiden. Sint Patrick studeerde er enige tijd voordat hij zijn missiereis naar Ierland ondernam. De abdij leverde drie bisschoppen voor het diocees Arles: Sint Honoratus, Sint Hilarius en Sint Caesarius. Andere diocesen waar een monnik van Lérins aan het hoofd kwam te staan waren Lyon, Riez, Troyes, Cimiez, Genève en Vence.

Vincentius van Lérins
De bekendste monnik van Lérins is wellicht de heilige Vincentius. Deze omstreeks 445 gestorven theoloog schreef een aantal werken waarvan het merendeel verloren is gegaan. Pas in de 16e eeuw werd ontdekt hoeveel verdiensten hij had voor de katholieke dogmaontwikkeling. Zijn bekendste spreuk geeft een criterium voor wat katholiek is: quod ubique, quod semper, quod ab omnibus creditum est (‘wat overal, wat altijd en wat door iedereen geloofd is’).

Cisterciënzers
In 1859 werd Île Saint-Honorat gekocht door mgr. Jordany, de bisschop van Fréjus. Het was zijn wens dat het oude kloosterfort weer door religieuzen zou worden bewoond. In 1869 namen cisterciënzers van de abdij van Senanque er hun intrek. Tot op de dag van vandaag behoort de abdij tot de Orde van Cîteaux.

Nieuwe gebouwen
De cisterciënzers voegden nieuwe gebouwen aan het kloostercomplex toe, zoals een groot gastenhuis. De abdijkerk uit de 12e eeuw werd gedeeltelijk afgebroken omwille van de bouw van een nieuwe kerk. Die werd in 1928 ingewijd. Het middeleeuwse claustrum, de kapittelzaal en de refter zijn nog steeds in gebruik. De huidige gemeenschap bestaat uit ongeveer 25 monniken. Zij houden zich bezig met wijnbouw en met de productie van onder meer likeuren, honing, olijfolie en lavendelessence.

Festival van Stilte
Sinds 2011 organiseren de cisterciënzers van Lérins parallel aan het Filmfestival van Cannes het Festival van de Stilte. De abdij ontvangt dan gasten uit de filmwereld om hen kennis te laten maken met de monastieke spiritualiteit.

Voor dit artikel is gebruik gemaakt van de site van kro.nl