Sacramentsdag jaar C – Hij toont zich verborgen en klein
Schriftlezingen: Genesis 14,18-20; 1Korintiërs 11,23-26 en Lucas 9,11b-17
Wij kunnen het niet
Wij kunnen het niet! Dat is de conclusie die de apostelen vandaag in het evangelie trekken als ze de Heer zeggen: “Stuur de mensen weg”, wij kunnen ze niet helpen. Wij kunnen het niet, dat is ook onze menselijke ervaring. Er zijn zoveel momenten in ons leven dat we tegen grenzen aanlopen, dat we onze onmacht ervaren, dat wij het niet kunnen. Ouders ervaren dat in de opvoeding en als we – hoe dan ook – merken dat mensen andere wegen gaan dan we zouden wensen, ervaren we dat ook; je ervaart dat bij ziekte, bij het ouder worden, of als een economische crisis toeslaat, als je niet kunt studeren wat je wilt, enzovoorts.
Een fundamentele ervaring
Dat we het uiteindelijk niet kunnen, is misschien wel onze meest fundamentele ervaring, omdat we tenslotte allemaal sterven. Onder dat licht – zo zou je kunnen zeggen – is het hele leven één grote oefening van leren afgeven, overgeven, loslaten: iedere keer een beetje sterven zodat we bij ons uiteindelijk sterven ons kunnen overgeven in Gods handen: “In uw handen beveel ik mijn geest”. Op één bepaald moment van je leven kun je denken dat je heel wat bent en heel veel kunt, dat je de hele wereld aankunt, maar plotseling of geleidelijk kom je er achter dat wat je zelf te bieden hebt niet meer is dan vijf broden en twee vissen en wat betekent dát nou…? Onze krachten zijn beperkt en wat we hebben, hebben we gekregen!
Het beeld werd bijgesteld
De apostelen van de Heer waren jonge mensen en zij hadden eerst gedacht aan prachtige plaatsen in de Viplounge van het koninkrijk van Jezus, de één aan Zijn rechterhand, de ander aan Zijn linker… Geleidelijk heeft Jezus dat beeld dat Zijn leerlingen hadden, bijgesteld: “Wie mijn volgeling wil zijn, moet zichzelf verloochenen en zijn kruis opnemen… “(Lc. 9,23). “Wie de kleinste is onder u allen, die is de grootste…” (Lc. 9,48).
Onmacht of overgave
“Wij kunnen het niet”. Dat kan een uiting worden van onmacht, van teleurstelling en ontmoediging of het kan een uitspraak worden van vertrouwen en overgave: Ik kan het niet, maar Hij kan het – God kan het – en we zijn geborgen in Zijn Vaderhanden en in Zijn Vaderhart. Je eigen kleinheid wordt dan tot genade: je hoeft niet zoveel meer, je mag zijn als een kind: “Als ge niet wordt als kinderen, kunt ge het rijk der hemelen niet binnengaan” (Mt. 18,3; vgl. Lc. 9,46-48). We mogen ons aan die Vader toevertrouwen. In zijn handen en door zijn zegen worden die vijf broden en twee vissen, dat weinige wat wij hebben, tot een overvloed waarmee je twaalf korven vult!
Verborgen God
Dit evangelie van de wonderbare spijziging of ook: de wonderbare broodvermenigvuldiging, wordt op deze dag gelezen omdat het Sacramentsdag is, de dag om op meer intense wijze de allerheiligste Eucharistie, het offer, het paasmysterie van de Heer, te gedenken en vieren. We ontvangen met eerbied de heilige communie, omdat daarin de Heer zelf tot ons komt onder de gedaante van het brood en op vele plaatsen in de wereld wordt op deze dag de eucharistische Heer in processie door de straten gedragen. Die processie is een beeld van onze levensweg: wij zijn op weg, ons doel is het huis van de Heer, Hij is bij ons op die levensweg, Hij vergezelt ons, maar hoe vaak is Hij niet klein en verborgen voor onze ogen; om ons heen is van alles wat onze aandacht trekt en afleidt, soms denken wij: is Hij er wel? We zouden God soms best eens een paar vragen willen stellen.
Toen liet Hij zich even zien
Vaak is Hij klein en verborgen in ons leven, maar af en toe laat Hij even merken dat Hij er echt wel voor ons is. Ooit moest ik een jongetje begraven van een jaar of zes. De ouders waren natuurlijk heel verdrietig en dat gold ook voor de kinderen van zijn klas. Toen het kistje de kerk uit werd gedragen, op weg naar het kerkhof, barstte een vreselijk noodweer los: de hemel werd donker en hagel viel neer. “Ook dat nog”, hoorde ik de vader achter mij zeggen. Toen het kistje op het graf werd geplaatst, veranderde de lucht even plotseling: de wolken braken open en er kwam een zonnestraal die recht op dat kistje viel. Het was alsof God wilde zeggen: mensen, jullie hebben vele vragen, niemand van jullie begrijpt waarom dit kind werd weggenomen, vertrouw alleen dat jullie deze lijdensweg niet alleen hoeven gaan en dat Ik bij jullie ben. Het gebeurt vaker: in een triest en heftig gebeuren geeft God ineens een kleine vingerwijzing, een teken, met innerlijke kracht om mensen te sterken, zodat ze het vertrouwen niet verliezen. Soms kan een tijd van ziekte en van tegenslag een tijd van genade worden. Nee, je kunt het niet, we zijn maar o, zo zwakke mensen, een kind, een leerling, maar blijf vertrouwen!
Welk teken zal ons leiden?
Dat is dus de vraag: door welk teken laten we ons leiden? Door de grote en zware, moeilijke gebeurtenissen misschien, die als een blok op ons kunnen vallen en zoveel indruk maken? Of door de kleine tekens van hoop en licht, die God ons geeft, door het voorbeeld dat Jezus ons geeft, door de woorden die Hij tot zijn leerlingen spreekt, door zijn verborgen aanwezigheid in de heilige Eucharistie. Door dat alles wil Hij ons zeggen dat je toch meer moet letten op het eenvoudige, op dat kleine teken, op zijn verborgen aanwezigheid, dan op het grote, op dat wat indruk maakt, wat ons overweldigt en ons kan ontmoedigen. Zoek en koester de kleine tekens die Hij je geeft en probeer die te verstaan.
Hij blijft klein en verborgen
Daarom heeft Hij zelf gekozen klein te worden: een kleine mens, jong gestorven, schandelijk veroordeeld; en Hij heeft ervoor gekozen klein te blijven: onder de gedaante van een klein beetje brood komt Hij bij ons. Precies daar ligt de geestelijke strijd: dat we meer moeten letten op het kleine dat verborgen aanwezig is dan op het grote dat onze aandacht claimt. Dat kleine, eenvoudige, verborgene is niet met geweld te claimen, Je kunt het niet naar jezelf toe trekken, Je kunt het alleen met open handen ontvangen. De Heer is als een zachte, stille kracht, verborgen aanwezig. Ontvang Hem bewust, met liefde, met een open hart, zodat Hij zijn kracht, zijn genade zich in je hart kan ontvouwen. Dat is genoeg.
† Jan Hendriks
Afbeelding: Mozaïek Broodvermenigvuldigingskerk Tabgha Israël
Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!