Pinksteren jaar C – Op eigen kracht?
Schriftlezingen: Handelingen 2,1-11; 1 Korintiërs 12,3b-7+12-13; en Johannes 20,19-23
Op het Pinksterfeest belooft Jezus aan Zijn leerlingen in de zaal van het Laatste Avondmaal en over hun hoofd heen ook aan ons: de Helper, de heilige Geest.
Een Helper?
De Helper, zo noemt Hij de Geest. Misschien is wel de meest fundamentele overtuiging in een mensenleven en tegelijk een keuze waar wij allemaal voor staan of hebben gestaan: het antwoord op de vraag of we uitgaan van onze eigen kracht of dat we leven in de overtuiging dat we hulp nodig hebben, een Helper, dat we het niet alleen kunnen.
Je kunde als gave
Het antwoord is eigenlijk evident: we kunnen het niet zelf, de krachten en de mogelijkheden die we hebben, zijn voorbijgaand, we worden ouder, onze krachten zullen afnemen, we zijn sterfelijke mensen en we weten niet wanneer en hoe (ook al denken mensen misschien hun stervensuur in eigen hand te kunnen nemen); ineens kan ons iets uit handen geslagen worden, de economische situatie verandert, en ga zo maar door. De mogelijkheden die we hebben zijn ons geschonken, je moet je kunde en mogelijkheden eerder als een gave zien, als een geschenk, meer dan als iets dat komt uit eigen kracht. Als je ze als gave ziet zal je ook eerder geneigd zijn ze mooi en dienstbaar te gebruiken.
Afhankelijk zijn
Dat we alles uiteindelijk zelf niet kunnen, vinden we allemaal wel een beetje moeilijk: als kind wilden we al graag groot zijn en het zélf kunnen; en we zien er allemaal bij het ouder worden tegen op dat we afhankelijk worden, onszelf niet meer kunnen redden en dat er dan wellicht niet zo goed voor ons wordt gezorgd, dat we eerder tot last zijn, dat we niet gerespecteerd worden in onze menselijke waardigheid.
Een diep-menselijke angst
Daar raken we natuurlijk ook aan een probleem van onze samenleving waar bezuinigd wordt en juist de zwakkeren in de samenleving: de ouderen, zieken en gehandicapten het gevoel kunnen krijgen dat ze er eigenlijk niet hadden mogen zijn. Dat raakt dan weer aan een diep menselijke angst: de vrees dat je uiteindelijk niet geborgen bent, dat je alleen maar moet vertrouwen op je eigen kracht, dat er niemand is die voor je zorgt en dat je er dus eigenlijk niet mag zijn als mens.
Een nieuwe paus!
In 2013 werd paus Franciscus tot paus gekozen. Al maanden tevoren was vastgelegd dat ik op 13 maart naar Rome zou gaan en dat bleek precies de dag waarop paus Franciscus werd gekozen. Meteen na aankomst in Rome ben ik naar het Sint Pietersplein gegaan en vijf minuten later was er witte rook! Het eerste verschijnen toen van de nieuwe paus op het balkon van de Sint Pieter maakte indruk op mij. De nieuwe paus stond daar in zijn witte toog. Eerst was er stilte: de paus stond daar als nietige mens in de stilte; daarna begon hij te spreken. Zijn eerste woorden waren menselijk, eenvoudig: Buona sera! Goeienavond! De nieuwe paus bad samen met al die mensen op het plein een Onze Vader en een Wees gegroet; daarna was er opnieuw een langere stilte want de paus had gevraagd om voor hem te bidden, terwijl hij zelf diep gebogen stond. Toen gaf hij zijn zegen. De volgende dag ging hij de rekening betalen in het priesterhotel waar hij had gelogeerd en belde hij onder meer naar zijn tandarts in Argentinië om te zeggen dat de afspraak niet door kon gaan en naar de krantenkiosk belde hij om zijn abonnement op de krant op te zeggen.
Met Gods hulp en met elkaar
Al deze dingen hebben een betekenis: zijn nietig daar staan in de stilte en het gebed van de mensen voor hem, maken duidelijk dat hij allereerst wil vertrouwen op de hulp van Boven, dat daar alles uit voortvloeit; met al die andere dingen die de paus deed – en ik zou er nog veel meer kunnen noemen – wordt duidelijk dat hij mens in gemeenschap wil zijn. Hij communiceert: we doen het samen en wat voor bijdrage je ook geeft aan de opbouw van het koninkrijk van God en van de samenleving, je verdient respect en waardering; we hebben elkaar nodig, we zijn geen losse korrels zand, we doen het samen. Het begint dus bij een basis-overtuiging dat je een Helper nodig hebt, dat je het niet alleen kunt, dat er geen enkele reden is om jezelf af te sluiten voor andere mensen of je af te sluiten voor God. Niet alleen omdat je het toch niet alleen kunt, maar ook en vooral omdat het samen zoveel mooier is. Open jezelf naar anderen, open jezelf naar God.
Uitstromende liefde
Alles moet bij God beginnen: “Als iemand Mij liefheeft, zal hij mijn woord onderhouden; mijn Vader zal hem liefhebben en wij zullen tot hem komen”. Als je gelooft in een Gever van het leven, in een doel van je bestaan, in een God die je hemelse Vader is, is je basishouding er al een van dankbaarheid, van liefde, vreugde en vrede: je leven heeft een diepe zin. Jouw leven is geborgen in de zorg van een God die liefde is, een God die het kruis misschien niet van je wegneemt, maar je laat zien dat je weg gaat naar de verrijzenis, naar het geluk. Als je echt gelooft, moet er liefde zijn in je hart, anders is je geloof niet echt en die liefde zal overstromen uit je wezen naar anderen toe.
† Jan Hendriks
Afbeelding: Taizé
Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!