Palmzondag – De palm van de overwinning

Schriftlezingen: Marcus 11,1-10 (Palmliturgie); Jesaja 50,4-7; Filippenzen 2,6-11 en Marcus 14,1 – 15,47

Palmtakje
Deze zondag ontvangen alle gelovigen een palmtakje ter herinnering aan de intocht van Jezus in Jeruzalem. Wij noemen het een “palmtakje” al is dit takje in ons land gewoonlijk van een buxus. Die buxus gebruiken we omdat die fris en groen is en de palmboom bij ons niet zo goed wil groeien.

Een politiek leider?
De mensen groetten Jezus als een koning omdat zij in Hem wel een politieke leider zagen: Jezus zou hen kunnen bevrijden van de bezetting van het land door de Romeinen. De mensen riepen “Hosanna”, dat is meer dan een toejuiching alleen; het is Hebreeuws en betekent letterlijk: “Red ons nu! Red ons toch”. En zij zwaaiden daarbij met palmtakken, want die palmtak was een symbool voor de overwinning. Een overwinnaar kreeg een palmtak. De mensen in Jeruzalem hadden dus toen compleet andere gedachten over Jezus dan wij: zij dachten dat Hij als heerser en koning de zaak wel in handen zou nemen; maar wij weten hoe het verder ging en ook dat wordt op deze dag gelezen: het lijdensverhaal vertelt ons van het verraad, de geseling, de doornenkroon en de tocht naar Golgotha waar Jezus is gestorven.

De zege door het kruis
Het palmtakje, symbool van overwinning, van vrede en voorspoed, wordt door de gelovigen mee naar huis genomen en thuis aan een kruisbeeld bevestigd. Daarmee wordt aangeduid: de ware palm van de overwinning hebt U, Heer Jezus, behaald door Uw dood op het kruis, waardoor de poort naar het leven geopend werd. “Geef vrede, Heer, en voorspoed aan dit huis”. Nog steeds blijven wij “Hosanna” roepen. Dat doen we in iedere heilige Mis vlak voordat we als het ware binnen gaan in de zaal van het Laatste Avondmaal en onder de tekenen van brood en wijn het kruisoffer van Jezus gedenken: Heer, red ons toch! Door ons “Hosanna” belijden we dus waar de ware zege ligt: Jezus redt ons niet door een leger op de been te brengen, niet door macht, geweld en wereldse heerschappij. Hij redt ons op het kruis door voor ons een offer te brengen, een offer van liefde. Als je ziet dat iemand heel veel voor je over heeft, ontstaat er een band van liefde. Daarom is het mooi als we in onze huizen een kruis hebben hangen, als teken van Gods liefde voor ons, van de redding die Hij heeft gebracht. Ons doopsel was het moment dat wij dat nieuwe leven ontvingen met als levensdoel geluk en de hemel. Daarvan komt ook het oud gebruik om het palmtakje in gewijd water te dopen en het huis te zegenen door dat water te sprenkelen. Het is als een gebed: “Heer, denk eraan dat wij door het doopsel onder uw bescherming staan. Schenk ons leven en geluk”. Dat is de zege van het kruis.

De ware overwinning
De mensen in Jeruzalem hadden eigenlijk al kunnen vermoeden dat het hier niet om de zegetocht van een heerser ging, want Jezus kwam niet binnen op een paard of in een strijdwagen, maar op een jong ezeltje, teken van nederigheid en dienstbaarheid. De Heer kwam om te dienen, klein en eenvoudig. Hij liet het gewoon maar gebeuren dat de mensen Hem verachtten en een misdadiger in Hem zagen. Dit is door de eeuwen als een voorbeeld voor ons gezien. Zo werden de martelaren afgebeeld met een palmtak in de hand: de palm van de overwinning, die zij door hun trouw tot de dood hebben behaald. De palmtakjes die overblijven of die door de gelovigen aan het begin van de vasten worden terug gebracht naar de kerk worden verbrand. Van de as wordt op Aswoensdag het askruisje opgelegd. Opnieuw worden we dan herinnerd aan de vergankelijkheid van het aardse en van wereldse roem. De overwinning bestaat er veel meer in dat we eigen hoogmoed overwinnen en trouw en dienstbaar zijn zoals Jezus Christus. Het palmtakje, vers of tot as geworden wijst ons de weg naar de ware overwinning!

† Jan Hendriks

Afbeelding: Intocht in Jeruzalem, Pietro Lorenzetti, 1320, Onderkerk Basilica San Francesco in Assisi

Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!