Het zit blijkbaar zo in de aard van mensen gericht te zijn op groter, meer en uitbreiden, dat ‘minderen’ een noodzaak en steeds terugkerende uitdaging is. De achterliggende redenen zijn vaak divers en complex. De actuele opgaves zijn minderen met energiegebruik vanwege belasting van milieu en schaarste, zuinig leven vanwege prijsstijging en oppassen met eten en andere consumptie ten behoeve van gezondheid. En aldoor oppassen voor zaken die verslaven. De manieren waarop we het aanpakken zijn ook verschillend. We hebben Januari droog (alcohol), Stoptober (roken) en vanouds de ook religieus georiënteerde Veertigdaagse vasten (dit jaar 22 februari-8 april) en de islam-evenknie Ramadan (22 maart-20 april). Het spannende van de religieuze vastenperiodes is dat ze een bredere kijk hebben en het benaderen vanuit relaties en het herstel daarvan. Vasten doe je ten behoeve van jezelf, je naaste en van God, bron en mysterie van je bestaan. Het helpt je om steken die je laat vallen weer op te pakken. Daarvoor minder je consumptie en afleidende activiteiten. Om ruimte te maken voor welzijn in vele opzichten.

Verschuiven

Het gerecht dat ter ondersteuning van het minderen wordt aangeboden lijkt wel de Pelé van de Braziliaanse keuken te zijn. Het kolossale land kent een grote diversiteit aan klimaten, volkeren en culturen en daarmee van ‘keukens’, maar de feijoada is een schotel die iedereen kent en samenbrengt. Het geldt als het meest Braziliaanse gerecht. De herkomst zou gezocht moeten worden in het voedsel voor slaven. Hen werd het slachtafval gegund en dat werd wat groente en veel bonen (inheemse voedselbron) gestoofd.
Hier treffen we een voorbeeld van de toch merkwaardige verschuiving dat iets wat aanvankelijk als minderwaardig wordt gezien de hoogste waardering kan krijgen en de drager kan worden van een gevoel dat iedereen verbindt. Er komt nieuwe betekenis en er gaat een nieuwe ziel in leven.
Woorden die we bij de profeet Jesaja kunnen lezen, komen naar boven: ‘…een mens door ons geminacht en als niet de moeite waard beschouwd …..zal zich een rechtvaardige tonen voor velen…’ (Jesaja 52,13 – 53,12 wordt gelezen op Goede Vrijdag).

Recept vegetarische Feijoada (eenvoudig)
(4 personen)

Boodschappen

• 360-400 gram zwarte bonen (gedroogd)
• 2 uien
• 2-3 wortels
• 1 aubergine
• 2 zoete aardappels
• 1 paprika
• knoflook
• gerookt paprikapoeder
• 4 laurierblaadjes
• zout, peper
• groentebouillon
• zonnebloemolie
• 2 sinaasappels

Aan de slag
Zet een dag tevoren de gewassen zwarte bonen in ruim water met een beetje zout te weken. De geweekte bonen met 2 laurierblaadjes ongeveer 2 uur koken. Vang het kookvocht op. Verwijder laurier. Vul het aan tot 0,45 liter en los het bouillonblokje erin op.
Schil de uien, wortels en zoete aardappel. Maak paprika en aubergine schoon. Snij alle groenten in stevige blokjes. Verwarm in een pan met dikke bodem zonnebloemolie en fruit de ui en de gehakte knoflook. Voeg wortel, zoete aardappel en paprika bij en blijf omscheppen. Aubergine meebakken. Doe de bouillon erbij, 2 blaadjes laurier, zout en peper naar smaak en 2 tot 3 theelepels gerookt paprikapoeder. Laat dit een tijdje stoven tot de groenten bijna zacht zijn. Voeg de zwarte bonen bij en laat het gerecht nog een kwartier pruttelen. Geregeld doorroeren.
Schil de sinaasappels en snij ze in plakken. Serveer ze bij de feijoada. Rijst kan erbij voor de grotere eters.

Eet smakelijk!

Gérard Martens