Een beeldhouwer, een boekbinder, een zingende broeder en bordurende zusters: vier kloosterambachten in woord en beeld. Over schoonheid en soberheid, over verwondering en voldoening, en over het ware atelier van de kloosterling.
‘Het gaat mij om de vreugde, de verwondering van het maken’
Frater Leo Disch woont al 51 jaar in de Abdij Sint-Benedictusberg bij Vaals. Nadat hij werd geroepen tot het monastieke leven, studeerde hij in de abdij enige jaren lang architectuur bij Dom Hans van der Laan. Van het een kwam het ander, en sinds 2004 werkt hij als beeldhouwer in de voormalige hostiebakkerij van de abdij. Hij ontvangt zijn gasten in een klein kantoortje naast zijn atelier.
‘Ik probeer altijd de nobilis simplicitas – de ‘voorname eenvoud’ – terug te vinden in mijn werk’, vertelt frater Leo. ‘Zoals Michelangelo al zei: je moet gewoon weghalen wat er niet hoort te zitten. Het beeld zit er al in. Iets is mooi wanneer het echt sober is, wanneer het uit zichzelf spreekt. Die soberheid zit ook in onze kleding: ik kan overal naartoe gaan in mijn habijt, ik ben altijd klaar. Gelijke monniken, gelijke kappen. Ik wil niet mooier zijn dan een ander.’
Hoewel frater Leo wel eens zijn vignet op zijn werk zet, hoeft het voor hem niet: ‘Mij gaat het om de vreugde, de verwondering van het maken.Je schept iets. Het is een herhaling van wat God eigenlijk doet. Wat Hij in het groot doet, doe ik in het klein. De abdijkerk, dat is eigenlijk mijn atelier. Dit is bijzaak. Ik krijg wel eens de vraag: bid u ook onder het werk? “Nee, natuurlijk niet!”, antwoord ik dan. “Dan sla ik op mijn duim!” We zitten acht keer per dag in de abdijkerk, we zingen het hele officie. Dit is gewoon mijn en ons werk, het zingen van de 150 psalmen, iedere week.’
Frater Leo vertelt hoe hij ooit drie woorden in steen hakte: ‘Somnio, considero, perago. De eerste, somnio, betekent dat je iets droomt, iets wat je mooi vindt. Dan ga je het uitwerken in een design, considero. En dan ga je het maken, perago. Maar later dacht ik: er moet toch nog een ander woord bij. Demitto, het loslaten. Als ik iets gemaakt heb, en mensen komen het ophalen, moet ik er afstand van doen. Dat doet soms pijn, het is dan opeens niet meer van mij. Maar als de klant met vreugde weggaat, dan heb ik mijn doel bereikt. Zoals in de Bijbel staat in het boek Genesis: En God zag dat het goed was. Dan kan ik het loslaten, er afstand van doen.’
Uit Klooster! 27, blz. 74-75
Tekst: Marian de Heer
Foto: Gerard Oonk
