Een beeldhouwer, een boekbinder, een zingende broeder en bordurende zusters: vier kloosterambachten in woord en beeld. Over schoonheid en soberheid, over verwondering en voldoening, en over het ware atelier van de kloosterling.
‘Schoonheid en het goede horen bij elkaar’
Vijf jaar geleden zetten twee dominicaner broeders een filmpje op YouTube. In een mooie kapel zongen ze een paar Gregoriaanse gezangen uit de dominicaanse traditie. Ze stonden versteld van het resultaat. ‘Het ging viral, 100.000 views!’, vertelt broeder Stefan Ansinger, nog steeds een beetje verbaasd. ‘We dachten: als mensen het zo leuk vinden, gaan we gewoon door.’
Het was de start van het project OPChant. Wekelijks verschijnt een filmpje met de dominicaanse antifonen voor de komende zondag. ‘Wat begon als digitaal archief voor de broeders, werd een apostolisch project’, vertelt broeder Stefan. ‘Het zijn gezangen die medebroeders ook gezongen hebben, al achthonderd jaar lang. Het brengt je in contact met de geschiedenis en het vormt je ook weer. Het Gregoriaans is Latijn, dat begrijpt niet iedereen. Maar toch heeft het vaak een rustgevend en verstillend effect, het komt heel dicht bij het hart. Iets van de tekst komt mee, ook al begrijp je de tekst niet.’
‘Sinds de verlichting zijn we heel tekstueel geworden’, gaat broeder Stefan verder. ‘Maar Thomas Aquino zei ooit al: alle kennis loopt via de zintuigen. God is ook geen geest geworden, hij is mens geworden. Dat bete- kent intellect én gevoel. Als dominicanen zijn we gericht op deze brede vorm van de prediking, het tastbare, het zintuigelijke. Heel concreet, zoals Christus dat ook met de eucharistie heeft ingesteld. Het is een menselijke dimensie, maar wel vanuit Gods aanwezigheid.’
Zo is ook het gregoriaans iets van het hele lichaam, aldus broeder Stefan. ‘Je beweegt mee met de muziek. De motieven volgen de tekst heel nauwlettend. Daardoor draagt de melodie in zichzelf al de grondtendensen van het menselijk leven in zich. Van vreugde tot aan verdriet, zoals ook het Gregoriaans steeds opstijgt en weer afdaalt. Je kunt je er helemaal door laten doordringen, met je stem, je oren, je hele lichaam. Je wordt geraakt door iets wat zo objectief schoon is. Ik denk ook niet dat schoonheid alleen subjectief is. Schoonheid en het goede horen bij elkaar: het zijn synoniemen voor het goddelijke. Het is een heel intense manier van het woord van God ervaren.’
www.opchant.com
uit Klooster! 27, blz. 70-71
Tekst: Marian de Heer
Foto: Gerard Oonk
