Twee zusters, een minderbroeder en een priester. Een kleurrijk gezelschap van vier mensen met een aan God gewijd leven. Levens waarin zingen een naar binnen kerende beweging is, iets van het hart, dat luisteren en bidden vraagt.
Ik geef mijn adem terug aan God
In Priorij Klaarland te Bocholt zingt zuster José Biermans dagelijks zeven keer het officie. Psalmen, antifonen, kantieken, beurtzangen – iedere dag weer. Muziek in het klooster moet bestand zijn tegen veelvuldig gebruik, zegt ze. ‘Je moet het duizenden keren kunnen zingen zonder dat het saai wordt. Maar het moet ook niet te makkelijk zijn, je mag er wel een beetje moeite voor doen.’
Zuster José is cantrix in haar gemeenschap. Ook is ze lid van de Intermonasteriële Werkgroep Voor Liturgie (IWVL). ‘In het Nederlands en Vlaams taalgebied is een enorme rijkdom aan liturgische muziek. Dat komt door de inzet van deze werkgroep’, vertelt ze. Na het Tweede Vaticaans Concilie werkten muzikanten, zangers en componisten in de kloosters samen om muziek in de volkstaal te creëren. ‘Gebaseerd op het gregoriaans, maar echt nieuwe muziek. Een momentum van de heilige Geest’, volgens zuster José. ‘De kwaliteit is echt heel goed. Er zijn maar weinig liederen bij die je kapot kunt zingen.’
Met haar achtergrond als professioneel zangeres was de omschakeling naar de kloostermuziek groot: ‘Op het conservatorium leer je jezelf presenteren, maar in het koor van een monastieke gemeenschap moet je jezelf bijna wegcijferen. Maar zingen heeft ook iets heel persoonlijks. Door het zingen worden we gedwongen tot kwetsbaarheid. Het is een manier van voor God staan en ons helemaal openstellen. Door te zingen adem je uit. De adem die je ontving, geef je met je zang terug aan God.’
Zuster José omschrijft zichzelf als een psalmenmens: ‘Ik ken de psalmen inmiddels bijna allemaal uit mijn hoofd, maar het gaat wel makkelijker als ik ze op een psalmtoon zing. Ook de berijmde psalmen ken ik nog van vroeger. Zo heb ik allerlei gezangen in mijn hoofd, opgeslagen in mijn geheugen en in mijn hart. Die staan klaar, om op het juiste moment te klinken.’
Uit: Klooster! 20 Zingen, blz. 80-81
Tekst: Marian de Heer
Foto: Gerard Oonk
