Klooster! 11 – Groei | Klooster Magazine

Deze zomeruitgave van Klooster! staat in het teken van het verdriet om allen die stierven aan het Coronavirus, maar durft de rauwheid van de crisis toch te verbinden met groei, ook in de kloosters, juist in de religieuze gemeenschappen.

Zuster Katharina Michiels ocso van Abdij Nazareth in het openingsartikel: ‘Groeien is een proces waarin niets vast staat’

De tijd van vandaag stelt nieuwe vragen aan trappisten, vindt zuster Katharina Michiels ocso van Abdij Nazareth in Brecht. Meebewegen met wat de situatie vraagt is het devies, zelfs als het dan gaat schuren met de aloude traditie. ‘Als je niet meebeweegt, kun je niet groeien.’

‘In het trappistenleven is de traditie belangrijk, maar bij alles wat wij hier doen, al die afspraken en regeltjes, alle mooie rituelen, wil ik mezelf blijven afvragen hoe het bedoeld is. En soms heb ik het gevoel dat er iets anders bedoeld is dan hoe wij het nu meekrijgen en dat er misschien iets moet worden bijgeschaafd. Het kan bedreigend zijn voor mensen, om verder, ruimer te denken. Men beschouwt de geloften vaak als een pakketje dat je krijgt op het moment dat je professie doet en als je er goed mee omgaat, dat je het dan teruggeeft op het moment dat je sterft. Wel, dat is voor mij als de parabel van de talenten. Ik heb het in de grond gestopt en hier heb je het pakketje terug. Dan denk ik: dat is pas een doods religieus leven. Of een doods leven tout court. Je hebt er niets mee gedaan, nu, je hebt niks verkeerd gedaan, dat is wel het minste dat je kunt zeggen. Maar mensen verengen het soms daartoe. Niets verkeerd gedaan, allá, maar je hebt ook niets positief gedaan, hè? Je hebt niets bijgedragen aan de wereld, niet bijgedragen aan de mensen.’

Men vat de monastieke stabiliteit soms op als een stok in de grond die daar staat en die blijft staan. Onbe- weeglijk. Maar dat is geen stabiliteit voor mij. Stabiliteit is per definitie beweeglijk, soepelheid. Een jonge boom die meedanst met de wind. Of die poppetjes die je kunt ombuigen naar beneden en die dan weer terug overeind flippen, ken je die? Dát is stabiliteit. Een stabiel iemand blijft onder wisselende omstandigheden diep op de kern verankerd, gefundeerd. Vandaaruit verandert hij aan de oppervlakte, aan de buitenkant, hij ontwikkelt andere visies, zal anders gaan spreken en misschien een andere houding aannemen. Maar de kern blijft verankerd, in ons geval natuurlijk in God, een God waar wij ons leven aan geven en die wij wil- len zoeken. Dus ja, groei is van wezenlijk belang, en daarom moeten wij als religieuzen ook ten eerste bezig zijn aan onze eigen groei.’

Elastiekjes

‘Groeien is een proces waarin niets vast staat. Ik voel mij daarin gesteund door mensen als Marc-Alain Ouaknin en Jonathan Sacks. Twee rabbijnen, die vanuit hun traditie prachtige commentaren geven op de Bijbel. Ze durven zo breed te interpreteren – ik heb altijd het gevoel dat er elastiekjes in mijn geest gestopt worden en dat het hierbinnen allemaal wordt uitgerekt aan alle kanten. Er zit een waarheid in waarbij we buiten de lijntjes gaan denken. Dat is het tegenovergestelde van wat de katholieke exegese lang gedaan heeft. De joden zeggen: er is geen enkele interpretatie die vastligt, naast alle interpretaties is er altijd nog een nieuwe mogelijk. En dat bedoel ik precies zo met groei, zo van: durf verder kijken, durf ruimer kijken, zoek naar wat hier en nu de opdracht is.’

‘Mijn stokpaardje wat dit betreft, de zusters weten dat wel hier, is bijvoorbeeld de slotmuur. Ik hou ergens van het slot. Ik ben blij dat die muur daar staat, hoewel ik hem zelf niet gebouwd zou hebben. Hij staat er en ik kan me ermee verzoenen, hij geeft de mogelijkheid om in de zomer rustig een paar uur in de tuin te zitten. Het is wezenlijk voor contemplatieve zusters dat er enige afscheiding is om het innerlijk leven en het gebed alle kansen te geven. Maar of wij het slot zo absoluut moeten blijven invullen als het tot nu toe gebeurt, zo van “je mag hier absoluut niet weg”, ja dat blijft voor mij een vraag. Ik vind dat je zulke vragen door je heen moet laten gaan om te kijken of het nog klopt.’

Lees het hele interview in Klooster! 11, bladzijden 11-15
Tekst: Maria van Mierlo
Foto’s: Mine Dalemans