Vasthouden aan bestaande rituelen kan goed werken, maar als het goed is leven de rituelen wel degelijk, bewegen en veranderen ze. Ook in het leven van religieuzen. Vandaag Zuster Martha Verstraeten osb.

‘We moesten onze routine loslaten’

Het leven van de zusters benedictinessen in de Onze Lieve Vrouwe Abdij in Oosterhout staat behoorlijk op zijn kop. Ze zitten midden in een ingrijpende verbouwing. De helft van hun kloostercomplex krijgt een nieuwe bestemming; voor de 21 zusters werd het te groot en te duur. ‘We hebben onze dagelijkse routine moeten loslaten’, zegt abdis Martha Verstraeten (1964). ‘Daardoor zien we onze rituelen met nieuwe ogen.’

Uit de zak van haar habijt klinkt vijf keer per dag een signaal. Het alarm van haar mobiele telefoon herinnert haar eraan dat ze zich naar de kloosterkerk moet begeven. De diensten zijn zoveel mogelijk om het bouwlawaai heen gepland en zuster Martha heeft dit compleet andere dagritme in haar telefoon geprogrammeerd. ‘Het brengt onrust, maar maakt je ook alert. Ik zit nu anders in de kerk, ontvankelijker.’

De verbouwing bracht ook een oud ritueel weer tot leven. ‘We druppelden gewoonlijk één voor één de kerk binnen. Maar bezoekers gebruiken nu tijdelijk onze toegangsdeur en komen dus langs het koor, waar wij zitten. Omdat we toch slotzusters zijn, laten we eerst de mensen plaatsnemen en lopen we daarna in processie de kerk in. Zo lopen we ritueel samen op. Als gemeenschap, tegelijkertijd, elk op de eigen plek.’ De waarde van rituelen kan veranderen, een andere belichting brengt nieuwe aspecten naar voren, wil ze maar zeggen. ‘Sinds ik abdis ben, was en kus ik op Witte Donderdag de voeten van mijn medezusters, voeten die de sporen van het leven dragen. Daardoor beleef ik de kruisverering op Goede Vrijdag, een ritueel dat mij voorheen nooit zoveel zei, anders. Als ik nu naar voren loop om de voeten van Jezus te kussen, ervaar ik dat ik in de dienst aan mijn zusters ook Christus dien, een centraal thema in onze spiritualiteit. In de ander komt Christus mij tegemoet.’

Uit Klooster! 14, blz. 78

Tekst: Kalien Blonden
Foto: Gerard Oonk