Op de vraag ‘wat is genade?’ heeft broeder Jan ter Maat zijn antwoord klaar: ‘Genade is de onvoorstelbaar grote liefde van God aan mensen.’ Maar direct daarna verklaart hij: ‘Eigenlijk vind ik genade helemaal geen mooi woord. Het doet me denken aan ridderromans: smeken om genade, om leven en dood. Het woord barmhartigheid vind ik eigenlijk mooier.’

Misschien niet geheel toevallig werd broeder Jan tot priester gewijd op de Zondag van de Barmhartigheid: ‘Als priester ben je een intermediair: je leent jezelf uit aan God. Door te verkondigen wat hij vindt? Nee, eerder door liefdevol te luisteren. Het is soms makkelijk om te oordelen, zeker in de kerk. Wij geloven immers dat we de waarheid kennen. Maar ik vind het veel interessanter om de waarheid van iemand anders te horen. Het is niet zo belangrijk wat ik van dingen vind.’

Voordat hij het klooster in ging, werkte broeder Jan in de jeugdpsychiatrie. ‘Toen al werden mijn ogen geopend voor die grote liefde van God. Ik werd een keer gebeld door een moeder omdat haar zoon erg agressief was geworden. Ze was intens verdrietig omdat ze zoveel van haar zoon hield. Als mensen al zoveel van elkaar kunnen houden, moet Gods liefde nog véél groter zijn. God is altijd groter dan de mens. En God zet de eerste stap. Als wij ons van God afwenden, staat hij al klaar als wij ons om- draaien. Net als de vader van de verloren zoon: hij kwam al naar buiten voordat de zoon kon aankloppen. Genade komt altijd als eerste.’

In het stadsklooster San Damiano in Den Bosch, waar broeder Jan woont, staat op het altaar in de kloostertuin een uitspraak van Jezus: Komt allen tot mij. Dit inspireert broeder Jan: ‘Komt állen tot mij! Als Jezus dat zegt, dan moet het wel waar zijn. Zo wil ik ook beschikbaar zijn voor iedereen die op mijn pad komt, door te luisteren met liefdevolle nieuwsgierigheid, door andermans zwakheden te accepteren. Dat is misschien wel de diepste vorm van genade, als je kunt zeggen: ik accepteer je zoals je bent.’