
Hemelvaartsdag – gemis en verwachting
Schriftlezingen: Handelingen 1,1-11; Efeziërs 1,17-23 en Matteüs 28,16-20
Afscheid
Een afscheid… Wat de leerlingen op de dag van Hemelvaart overkwam, is voor ons herkenbaar. Er is gemis, verdriet en pijn en tegelijk is er iets van een besef dat ze er niet alleen voor staan en zelfs al een horizon, een beeld van hoe ze verder moeten. Jezus neemt afscheid van de leerlingen, die blijven alleen achter. Daarom wordt de komende zondag wel “wezen-zondag” genoemd. Dat klinkt nogal droevig, maar zo erg is het nu ook weer niet: de lezingen staan vol vreugdevolle beloften: over enkele dagen zullen jullie worden gedoopt met de heilige Geest en: “Ik ben met U, alle dagen, tot aan de voleinding der wereld”.
Wachten op kracht van de Geest
Vanaf Hemelvaart begint voor de apostelen dus een noveen van wachten op de Geest en dat is een vertrouw-vol, hoopvol wachten, al is Hij er nog niet, al zien ze het nog niet. Dat de tijd tussen Hemelvaart en Pinksteren hoopvol en vertrouw-vol is blijkt onder meer hieruit dat de leerlingen in die dagen Matthias kiezen als twaalfde apostel om het gat dat Judas Iskariot achter liet weer op te vullen. In de laatste woorden van Jezus hoorden de leerlingen wat hun opdracht zou zijn, kort en goed: “Ga naar buiten, maak allen tot mijn leerlingen en leert hun te doen wat Ik jullie heb geleerd”.
Een Pinksternoveen na een afscheid
Ik denk dat velen van ons iets van een dergelijke ervaring hebben gehad op een moment dat ze een dierbaar iemand moesten afstaan. Het verdriet kan groot zijn maar ergens weet je waar het naar toe moet, dat je dit verdriet moet verwerken en dat je weer verder moet, naar buiten, ook al weet je nog niet hoe en ben je er nog niet aan toe. Op een dag komt er dan weer kracht en nieuwe moed, een kleine nederdaling van de Geest. Die ervaring dat dit moment weer komt zal ons helpen om niet helemaal op te gaan in het gemis en het verdriet, maar uit te zien naar het nieuwe dat komt. Dat geldt eigenlijk bij iedere ervaring van gemis. En dat nieuwe zal er altijd zijn, dat is de belofte.
Afscheid met een perspectief
Dit is meer dan een soort psychologisch advies. Het is de fundamenteel christelijke overtuiging. Zonder God, zonder verlossing, zonder Christus eindigt een menselijk leven in gemis, in dood en afstaan. Christelijk leven is wezenlijk: leven met uitzicht, vertrouwen dat er iets moois komt, hopen op een toekomst. Christen-zijn is wezenlijk optimisme. Zonder die toekomst van het eeuwig leven, kunnen we alles misschien mooi verbloemen: de menselijke kunde en wetenschap verheerlijken, de leuke dingen van het leven naar voren halen, de schoonheid van de jeugd laten zien, maar het is een camouflage-praktijk. Het is zoals dansen en zingen in de luxe van de Titanic die op het punt staat te vergaan. De werkelijkheid is dat we afscheid moeten nemen. Wat is dat afscheid? Valt het doek, is er een zwart gat of is het een hemelvaart, voltooiing en nabijheid? Dat perspectief mag ons leven kleuren.
Twijfel?
Veel mensen twijfelen. Is er wel iets? In armoede en nood is geloof meer vanzelfsprekend dan wanneer het leven op aarde heel wat lijkt en we dat leven meer in eigen hand lijken te kunnen nemen zoals dat in onze tijd het geval is. Tegenwoordig zegt iedereen die het wel goed maakt: “Ik heb geen haast om te vertrekken”. Die twijfel is dus niet zo vreemd. De velen die twijfelen staan niet alleen, want zelfs de apostelen overkwam dit bij deze laatste ontmoeting met de Heer: “Sommigen echter twijfelden”. Wat moet hen daarover heen helpen? Hun ontmoeting met de Heer: Hij treedt nader en spreekt. Die ontmoeting blijft van wezenlijk belang; die gebeurt wanneer de Geest in ons woont en in ons werkt. Laten we ons hart daarvoor openen en Hem zoeken:
Kom, heilige Geest!
† Jan Hendriks
Afbeelding: Hemelvaart plafond Grote Kerk in Naarden