
De Trooster – Esther Gerritsen
Van de romans die zich in de setting van een klooster afspelen, is Umberto Eco’s In de Naam van de Roos wel de bekendste. Sinds 2018 is er een eigentijdse Nederlandse kloosterroman bijgekomen: De Trooster van Esther Gerritsen.
Jacob, de ik-verteller in deze roman, is een wat oudere man die in een klooster leeft. Niet als broeder, maar als een soort conciërge. Hij is altijd tevreden geweest met zijn zelfgekozen isolement en dagelijkse werkzaamheden en twijfelt niet aan zijn geloof. Maar dat rustige leven wordt verstoord als de in opspraak geraakte politicus Henry Loman enkele weken voor Pasen als gast voor een retraite arriveert in het klooster. Jacob doet achteraf zijn verhaal over wat dit voor gevolgen heeft gehad.
De vlotte prater Henry kiest juist de mensenschuwe Jacob uit om zijn ziel bloot te leggen. Ondanks zijn aanvankelijke weerzin raakt Jacob gefascineerd door deze man en hij krijgt fantasieën dat hij Henry moet redden of bekeren. Wanneer Henry tijdens zijn verblijf in het klooster een misdrijf begaat en dat aan Jacob opbiecht, komt Jacob in gewetensnood.
De trooster is een roman over begrippen als geloof, zonde, schuld, boete, troost en vergeving waarin het Paasfeest en de bijbehorende rituelen een grote rol spelen.
Jacob stelt zich tegen wil en dank open voor de vreugde en intimiteit van de vriendschap met Henry, en komt hierdoor meer tot leven, om dan wreed teleurgesteld te worden. De gebeurtenissen rond dit Paasfeest herinneren hem (én de lezer) aan de onmacht van Jezus zelf, de mensenredder die ‘onbegrijpelijk’ de schuld van de mensen op zich nam en het niet redde. Dit maakt heb boek bij uitstek geschikt om in deze tijd te lezen.
Behalve bijbelteksten, psalmen en verwijzingen naar het evangelie bevat het boek ook specifieke elementen uit de Goede Week. Zo zingt Jacob Henry het Stabat Mater voor (p. 128), het uit de Middeleeuwen overgeleverde Latijnse gezang over Maria die lijdt omdat haar zoon is gekruisigd. Op Literatuurgeschiedenis.nl vind je meer informatie en de Latijnse en Nederlandse tekst.
Jacob vertelt over de kruiswegmeditatie op Goede Vrijdag (p. 131-138). Achtergronden vind je bij Vensters op katholiek geloven. Op deze site ook veel meer over de tijd rond Pasen en de viering van dit feest in de katholieke kerk.
Esther Gerritsen (1972) groeide op in Gendt, bij Nijmegen. Aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht volgde ze de studie Dramaschrijven en Literaire vorming. Na haar afstuderen in 1996 publiceerde ze korte verhalen in tijdschriften en schreef ze diverse toneelteksten waarvan er enkele in 2003 gebundeld werden. In 2016 scheef zij het Boekenweekgeschenk Broer. In Klooster! nr.5 Winter 2018 stond een interview met Esther Gerritsen, dat ook op deze site gepubliceerd is.