De oudste verwijzingen naar naar deze dag dateren uit Engeland uit de vijftiende eeuw. Geliefden uit gegoede kring noemden elkaar ‘valentine’ of schonken elkaar een ‘valentine’ een soms kostbaar cadeau. In 1660 noemt Samuel Pepys het gebruik enkele malen in zijn dagboek. Vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw gaan verliefden elkaar op Valentijnsdag zelfgemaakte kaarten sturen met een kort liefdesgedicht. De tegenwoordige gewoonte om aan iemand die je graag mag, een kaart of aardigheidje te geven, is een afzwakking van dit oorspronkelijke gebruik.
Wie was Valentijn?
De Heilige Valentinus leefde in de derde eeuw. Hij stierf de marteldood onder het bewind van keizer Claudius II in 269.
De legende vertelt dat Valentinus aangeklaagd werd als godslasteraar, omdat hij de romeinse goden niet vereerde. De rechter die hem moest veroordelen had een blind dochtertje. Toen Valentinus tijdens de rechtszitting bad of God het verstand van de aanwezigen wilden verlichten, vroeg de rechter hem of zijn God ook het licht aan zijn dochtertje zou kunnen geven. Valentinus bad: “God, U bent het Licht van de wereld, verlicht ook uw dienares.” Meteen kon het meisje zien. De rechter en alle aanwezigen wilden weten wat ze konden doen om deze God te dienen. Zij werden gedoopt, maar toen dit de keizer ter ore kwam, liet hij alle gedoopten in de gevangenis werpen. Valentinus werd gefolterd en tenslotte onthoofd.
Patroonheilige
Valentinus is patroon van de bijenhouders (wellicht op grond van het vruchtbaarheidsfeest waarmee hij in verband werd gebracht: de bijtjes en de bloemetjes staan immers al eeuwenlang model voor de menselijke voortplanting); hij is ook beschermheilige van verliefden, verloofden en jonggehuwden, en wordt aangeroepen voor het welslagen van het huwelijk.
Over de reden waarom de heilige Valentijn beschermheilige van verliefden, verloofden en jonggehuwden werd, zijn in het leven van Valentinus geen aanknopingspunten te vinden. Een mogelijke verklaring is dat Angelsaksische volkeren een vruchtbaarheidsfeest vierden in februari. Men geloofde namelijk dat op de 14e februari de vogeltjes voor het eerst met elkaar paarden. Daaruit ontwikkelde zich het gebruik om jongens en meisjes op de vooravond van die dag lootjes te laten trekken. De winnaars waren voor een jaar met elkaar verbonden.
Ook toen het christendom zich over deze streken verspreidde, bleef dat oude gebruik in stand; het werd verbonden met de naam van de heilige die op deze dag zijn naamdag vierde: Valentinus.
Voor de tekst is gebruik gemaakt van heiligen.net
Afbeelding in tekst: heiligen.net
