2e Zondag door het jaar A – Geloof, twijfel, overgave
Schriftlezingen: Jesaja 49,3+5-6; 1 Korintiërs 1,1-3 en Johannes 1,29-34
Hij geloofde
“Op wie gij de Geest zult zien neerdalen en blijven rusten, Hij is het”. Deze woorden sprak Johannes de Doper van Jezus. Johannes kende Jezus niet, maar door de wonderlijke tekenen die gebeurden toen Jezus werd gedoopt en in het bijzonder doordat de heilige Geest als een duif over Jezus neerdaalde, werd Jezus aan hem bekend gemaakt als de Zoon van God. Die duif was een teken, een klein teken, zoals de ster voor de wijzen een teken was geweest. Als je zo’n teken krijgt blijf je natuurlijk vrij om er op in te gaan of het opzij te schuiven, maar voor Johannes was het genoeg: hij geloofde.
Hij twijfelde
Wat later werd hij door Herodes gevangen genomen en in een diepe kerker geworpen. Daar moest hij de marteldood ondergaan na eerst allerlei kwellingen te hebben ondergaan. Even kwam toen de twijfel in hem op. Zou het nu allemaal wel waar zijn; had hij zich niet vergist toen hij in het teken had geloofd? En mag dat soms niet, is dat niet begrijpelijk en menselijk, die reactie van Johannes? Maar hij liet zich niet door die twijfel overwinnen, hij zocht met de inzet van zijn hart naar een antwoord en hij herwon zijn vertrouwen in dat kleine teken dat hem eens gegeven was: ja, deze is de Zoon van God.
Sprong van vertrouwen
En zo is het met ons toch ook? Geloven is altijd weer een waagstuk, een sprong in het diepe, een daad van vertrouwen. Geloven is de sprong waardoor je je toevertrouwt aan het positieve, aan het vertrouwen dat er wel veel is dat je niet begrijpt, maar dat alles een zin heeft, nu vaak verborgen en niet begrepen, toch niet zelden vermoed en aangevoeld in een moment van contact van hart tot hart met Onze Heer. Geloven is daarom ook een vorm van nederigheid: je geeft erdoor aan dat er Iemand hoger en groter is dan jezelf bent, dus dat je ergens een ondergeschikte bent, een kleine mens, die het geheel niet kan overzien en die het ook niet voor het zeggen heeft. Wat is het trouwens maar gelukkig dat de mens niet alles voor het zeggen heeft, want o, wat maakt die mens er vaak een potje van!
De eenvoud beminnen
Het zit in een mens om naar meer en naar hoger en groter te streven. Ergens beter van te worden. Tegelijkertijd weten we ergens wel dat die weg vaak helemaal niet zo goed voor ons is; dat we dan bijvoorbeeld meer verantwoordelijkheden op ons laden en het leven er zwaarder op wordt. Dat je dan gauw vijanden krijgt en spanningen en dat je dan vaak eenzamer wordt. Mensen kunnen toch zo lelijk doen tegen elkaar! Op een gegeven moment kun je dan denken – als je een fijne jeugd hebt gehad: “O wat was ik toch gelukkig als kind, ik kon lekker spelen en ik had geen zorgen, er werd voor mij gezorgd”. Natuurlijk kunnen we het leven niet terugdraaien, natuurlijk moeten we onze verantwoordelijkheden op ons nemen. Maar laten de dingen die we gewaar worden in het leven ons toch tot nadenken stemmen en ons helpen om de eenvoud en de nederigheid te beminnen!
Rust en overgave
Daar heeft geloven alles mee te maken. Geloven ís wezenlijk vertrouwen, vertrouwen in de zin van het leven, vertrouwen dat je zelf maar een heel klein radertje bent in Gods grote kunstwerk van alle tijden dat de schepping is. Wat we ook bereiken in het leven, we bereiken alleen werkelijk iets wanneer we die bescheidenheid bewaren. Denk nooit dat je ik-weet-niet-wat bent, dat wordt toch nooit wat, want het leven zelf is nu eenmaal zo dat we alles weer af moeten staan. Wie groot over zichzelf denkt, wordt teleurgesteld. Wie moedeloos het niet ziet zitten met zichzelf, is al teleurgesteld. Er is veel onrust in mensen. Die onrust wordt veroorzaakt door allerlei gevoelens en ervaringen. Negatieve gevoelens werken soms een leven lang door. Maar dat is niet het enige dat in ons is. In ons is ook de heilige Geest. Denk daarom reëel over uzelf, door niet af te gaan op die gevoelens van overmoed en belangrijk-willen-zijn of de gevoelens van niets-waardigheid en onmacht. Dieper nog dan al die gevoelens, werkt in ons de heilige Geest. Denk over u zelf als over een kind van God, iemand van wie God veel houdt, iemand op wie Hij zijn Geest heeft laten neerdalen.
† Jan Hendriks
Afbeelding: Matthias Grünewald, detail Isenheimer Altaar, 1512-1516, Unterlinden Museum, Colmar
Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!