1e zondag van de veertigdagentijd – Niet zijn ego stond centraal
Schriftlezingen: Genesis 2,7-9+3,1-7; Romeinen 5,12-19 en Matteüs 4,1-11
De veertigdagentijd nodigt uit tot vasten, gebed en aalmoezen – geven om armen en zwakken. Dit is een tijd van bezinning, tijd om ons af te vragen: waar zijn we mee bezig? Leg ik mijn prioriteiten goed, geef ik belang aan wat inderdaad belangrijk is in mijn leven?
Wat echt belang heeft, blijft van waarde
Een zakenman die zijn hele leven bezig was geweest met zakelijke belangen en bonus op bonus had gestapeld, bleef tenslotte tamelijk eenzaam achter, omdat zijn contacten toch vooral beroepsmatig waren geweest. Terugkijkend hadden de zakelijke successen veel van hun glans en bekoorlijkheid verloren.
Een bejaarde vrouw die voor een groot gezin had gezorgd en daarna nog allerlei vrijwilligerswerk had gedaan – voor de kerk, voor de Zonnebloem en nog andere taken – keek op hoge leeftijd dankbaar terug en zag dat zij een heel mooi leven had gehad, al had zij het vroeger weleens erg druk gevonden en al was zij weleens ontmoedigd geweest en had zij erover gedacht het bijltje erbij neer te gooien.
Leg de focus buiten jezelf
Wij zeggen zo vaak: denk aan jezelf! Vergeet jezelf niet! Maar de drie zaken waar het in de vastentijd om draait – vasten, gebed en aalmoezen – leggen de focus juist buiten onszelf.
Door te vasten doen we afstand van onze eigen behoeften, door te bidden richten we onze aandacht op God, in de zorg voor armen en zwakken gaat onze aandacht naar de medemens, de naaste. Denk om een ander. En denk aan die Ander die ons uiteindelijk alles geschonken heeft. Heel deze veertigdagentijd is een uitnodiging om weer te ontdekken hoe mooi het leven is als we onze focus buiten onszelf leggen.
Bekoringen
Op de eerste vastenzondag leest de Kerk het evangelie over de bekoringen van Jezus in de woestijn. Jezus is echt mens geworden: Hij werd bekoord, beproefd, verleid en Hij moest weerstand bieden. Dit valt ons vaak niet mee. Het overkwam Jezus vlak voordat Hij in het openbaar zou gaan optreden, zou gaan verkondigen en genezen. Bekoringen krijgen wij allemaal en we zullen ook weleens voor de verleiding bezwijken.
Heersen, hebben en genieten
De eerste bekoring om brood voor zichzelf uit stenen te maken, gaat over het belang dat wij mensen hechten aan de materie
en dat we geneigd zijn onze behoeften te bevredigen; Het is zo goed te begrijpen: Jezus heeft vreselijke honger na veertig dagen vasten; mag Hij dan niet even Zijn wondermacht gebruiken voor zichzelf om zijn eigen nood te lenigen?
Dat Jezus bekoord wordt om zich naar beneden te werpen en zich door engelen te laten dragen, is de verleiding – die we allemaal wel kennen – dat we willen dat wij worden bediend, dat anderen voor ons klaar staan en wij aandacht en liefde krijgen. We krijgen vaak niet de liefde die wij ons wensen en geven vaak niet de liefde die anderen van ons verlangen.
Dat Jezus tenslotte wordt bekoord om te heersen en macht uit te oefenen over alle steden en koninkrijken, is ook wel herkenbaar. Het gaat hier over het menselijk verlangen naar eer en naar aanzien en macht. Sommigen verkopen hun ziel aan de duivel om geëerd, beroemd en vermogend te worden.
Een verleidelijk aanbod
Het zijn de oer-verleidingen, waarmee de eerste mensen werden bekoord: “Als je eet zul je gelijk worden aan God”. Adam en Eva kwamen ten val, want dit verleidelijk aanbod wilden ze niet laten lopen. Het gaat hier om de fundamentele keuze: is ons “ik” – met roem en eer en macht – onze afgod of leid ik een leven dienstbaar aan anderen?
Dienen, loslaten en offeren
Maar Jezus biedt weerstand. Hij kiest er in de woestijn voor om geen mens zijn die in het middelpunt van alle aandacht wil staan. Hoewel Hij dat juist wél verdient, is Hij niet iemand die verering zoekt. Niet zijn ego staat centraal; Zijn macht, Zijn positie als Zoon van God, is niet voor Hemzelf, het is allemaal dienst. Hij weerstaat de duivel en gebruikt Zijn macht niet voor Hemzelf. Jezus is hét antwoord van God op dat bezwijken van Adam en al die mensen die het beste, grootste, mooiste voor zichzelf zoeken. Hij, die de allerhoogste en de allergrootste is, werd de kleinste, de dienaar van allen; Hij kwam om Zijn leven als offer te geven.
Dat is liefde, dat is de weg naar geluk.
† Jan Hendriks
Vier keer per jaar een nieuwe, rijk gevulde Klooster! om even mee op adem te komen.
Nu voor maar € 45!